Herstel in 2023, maar 2024 biedt opnieuw economische uitdagingen

Sterke omzetgroei in 2023, maar marges staan onder druk

Het jaar 2023 stond in het teken van een economische opleving van onze branche. De omzet lag met 31 miljard weer ruim boven het niveau van voor de pandemie en steeg gemiddeld met 14% ten opzichte van 2022. Belangrijke sidenote: deze groei is met name te verklaren doordat in de eerste twee maanden van 2022 nog strenge coronamaatregelen golden. Niet helemaal een eerlijke vergelijking dus. De marges laten dan ook een ander beeld zien: die daalden met 2 procentpunten ten opzichte van 2022. Dit is geen verrassing. De kosten van energie, personeel, inkoop en huisvesting zijn enorm gestegen en kunnen we niet of nauwelijks doorberekenen aan de gast. Voor het eerst sinds 2015 zien we ook een daling in het aantal horecalocaties en voor 2024 voorspellen banken weinig tot geen volumegroei voor de horeca.

Arbeidsmarktrapportage 2022: krapte blijft, maar horeca is over de piek heen

De arbeidsmarkt in de horeca laat duidelijk herstel zien na de pandemie. Het aantal werkenden steeg in 2022 tot boven het niveau van vóór de pandemie, met meer dan 508.000 werknemers. In het derde kwartaal van 2022 werd het recordaantal van 41.000 vacatures vervuld. Vanaf de eerste helft van 2023 lijkt het aantal werkenden zich te stabiliseren. De verwachting is dat het personeelstekort in de horeca de komende jaren wel zal aanhouden. Dit komt voornamelijk door vergrijzing en een afname van het aantal jongeren dat beschikbaar is voor de sector.

De arbeidsmarktmobiliteit in de horeca blijft hoog. In 2022 begon 45% van het totale aantal werkenden in de horeca aan een nieuwe baan. 36% was helemaal nieuw in de branche en 9% stroomde door vanuit een baan in de horeca. Voor het grootste deel gaat het om flexibel werk, waarbinnen oproepkrachten de grootste groep vormen. Door de vergrijzing zien we minder jonge vakkrachten. Het aantal leerlingen in het horecaberoepsonderwijs daalt al jaren. In schooljaar 2017-2018 volgden 35.400 studenten een horecaopleiding in het mbo of hbo. In schooljaar 2021-2022 waren dit nog 29.400 studenten (-17%). Lees meer over de arbeidsmarkt.

Investeren in mensen, innovatie en duurzaamheid vormen de drie pijlers van succes

Om als branche toekomstbestendig te zijn, moeten we blijven investeren in goede medewerkers. Zij maken het verschil. Ook investeren in duurzaamheid en innovatie blijft van belang. Niet alleen omdat dit moet van Den Haag of Brussel, maar ook voor toekomstige generaties. Daarnaast kunnen dergelijke investeringen leiden tot kostenbesparingen. We roepen het kabinet op om samen met ons werk te maken van een sterk ondernemersklimaat waarin ondernemen weer loont. Met de juiste balans tussen werk en zekerheid, realistische duurzaamheids- en gezondheidsambities en minder regeldruk. Dit geeft ons ook daadwerkelijk de kans om weer een sprong voorwaarts te kunnen maken.