ZZP en schijnzelfstandigheid: de Belastingdienst gaat strenger handhaven

Wat verandert er per 2026?

Vanaf 1 januari 2026 kan de Belastingdienst zowel naheffingen voor loonbelasting als boetes opleggen, wanneer blijkt dat een zzp’er feitelijk als werknemer had moeten worden aangemerkt. Heb jij als ondernemer nog niet je bedrijfsvoering aangepast? Dan moet je nu echt actie ondernemen. De controles worden intensiever en de pakkans groter. Ook bestaande modelovereenkomsten worden kritisch bekeken: het gaat om de feitelijke situatie op de werkvloer.

Let op: De Belastingdienst kan naheffingen en boetes met terugwerkende kracht opleggen, vanaf 1 januari 2025. Alleen bij kwaadwillendheid kan verder worden teruggegaan.

Wat betekent dit voor jou?

• Werk je met zzp’ers? Toets dan kritisch of er geen sprake is van schijnzelfstandigheid.
• Zorg dat je arbeidsrelaties goed vastlegt en dat de praktijk overeenkomt met de afspraken op papier.
• Maak gebruik van de beschikbare tools, zoals de keuzehulp op www.hetjuistecontract.nl of de Q&A van KHN.
• Wees alert: het feit dat een zzp’er zelf kiest voor zelfstandigheid, biedt géén vrijwaring voor naheffingen en boetes.

Wetsvoorstel Wet VBAR: extra duidelijkheid en strengere regels

Naast de strengere handhaving werkt het kabinet aan het wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR). De beoogde ingangsdatum is 1 juli 2026. Wat houdt dit voorstel in?

• Duidelijkere criteria: de wet legt vast wanneer iemand als werknemer of als zelfstandige wordt gezien. Belangrijk zijn:
  - het gezagscriterium: wie bepaalt hoe het werk wordt uitgevoerd?
  - organisatorische inbedding: is het werk onderdeel van de kern van het bedrijf?
  - ondernemersrisico
• Rechtsvermoeden bij laag tarief: verdient een zzp’er minder dan 36 euro per uur? In dat geval geldt straks een rechtsvermoeden van werknemerschap. De zzp’er kan dan eenvoudig een arbeidsovereenkomst claimen, tenzij de opdrachtgever kan bewijzen dat er écht zelfstandig wordt gewerkt.

Zelfstandigenwet: naast het wetsvoorstel Wet VBAR heeft een aantal politieke partijen een initiatiefwetsvoorstel gemaakt. Dit heeft net een andere insteek en als doel om vooraf zoveel mogelijk duidelijkheid te geven over wanneer iemand wel of geen zzp-er is. Ook bevat het regels voor verplichte sociale voorzieningen voor zelfstandigen. Dit wetsvoorstel is nog niet ingediend bij de Tweede Kamer. Eerst zal er een advies bij de Raad van State worden gevraagd. Pas daarna wordt duidelijk of het wetsvoorstel ook daadwerkelijk wordt ingediend en welke gevolgen dit heeft voor de behandeling van de Wet VBAR.

Wat kun je nu doen?

• Maak een inventarisatie van alle zzp’ers in je bedrijf.
• Beoordeel per persoon of er sprake is van zelfstandigheid of (mogelijk) een dienstverband.
• Pas waar nodig contracten en werkwijzen aan.
• Raadpleeg KHN Advies voor hulp en actuele informatie.

Wil je meer weten?

Lees ook ZZP & Schijnzelfstandigheid, wat zijn de regels? | KHN en bekijk de Webinar ZZP en schijnzelfstandigheid | KHN