Prinsjesdag 2025: dit zijn de belangrijkste uitkomsten voor jou als horecaondernemer

De aanloop naar Prinsjesdag was dit jaar ongebruikelijk: twee partijen stapten uit de coalitie en de overgebleven partijen, VVD en BBB, hebben samen slechts 32 zetels. Dat is veel minder dan de 76 die nodig zijn voor een meerderheid. De begroting is daardoor ‘beleidsarm’: weinig nieuwe plannen, vooral voortzetting van bestaand beleid. Door de politieke situatie is er veel onzekerheid en kunnen de verhoudingen snel verschuiven.

Lees ook ons nieuwsbericht van gisteren

De Troonrede

Koning Willem-Alexander vroeg in de Troonrede aandacht voor de zorgen over het investeringsklimaat en benadrukte dat ondernemers gehoord moeten worden. Ook werd het belang van regeldrukverlaging nogmaals benoemd. Voor onze sector werd verder weinig concreets gezegd. De grote lijnen en ambities zijn belangrijk, maar bieden horecaondernemers nu nog weinig houvast.

Werkgeverschap & arbeidsmarkt

Werkzekerheid en flexibiliteit

Het kabinet zet de koers van eerdere plannen voort.

• Beperking oproepcontracten: meer mensen krijgen vaste contracten en duidelijkere werktijden.
• Wetgeving tegen schijnzelfstandigheid: heldere kaders voor werken als werknemer of zelfstandige.
• Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor IB-ondernemers.
• Er komt een regeling die bedrijven helpt om personeel te behouden tijdens een crisis die buiten het normale ondernemersrisico valt.

Inkomen

• De eerder door het kabinet aangekondigde verhoging van het minimumjeugdloon per 1 januari 2027 wordt doorgezet.

Sociale zekerheid

• Het plan om kleine en middelgrote werkgevers al in het tweede ziektejaar te laten starten met re-integratie bij een andere werkgever, is met twee jaar uitgesteld (tot 1 januari 2030).
• De verkorting van de maximale duur van de WW-uitkering van 24 naar 18 maanden gaat niet per 2027, maar pas op 1 januari 2028 in.
• Per 1 juli 2026 kunnen alleen kleine werkgevers nog gebruikmaken van de compensatieregeling voor de transitievergoeding bij ontslag na twee jaar ziekte. Grote werkgevers verliezen dit recht.

Wat vinden wij hiervan?

Wij maken ons zorgen over de structurele stijging van het wettelijk minimumloon voor zowel volwassenen (21+) als jongeren. De nu aangekondigde verhoging van het jeugdloon heeft voor de horeca op korte termijn beperkt effect, omdat de Horeca-cao al hogere lonen garandeert voor vrijwel alle jeugdige medewerkers.

Toch baart de trend ons zorgen: meerdere politieke partijen willen het wettelijk minimum(jeugd)loon verder en sneller verhogen. Dit onderwerp kan zomaar een prominente rol spelen in de verkiezingscampagne en mogelijk ook in de formatieonderhandelingen. Als een nieuw kabinet deze lijn doorzet, stijgen de loonkosten opnieuw aanzienlijk. Dat beperkt de ruimte om in een cao met vakbonden passende afspraken te maken.

Arbeidsomstandigheden

Het kabinet werkt aan verschillende onderdelen van de Arbovisie 2040. Doel is om het aantal dodelijke arbeidsongevallen terug te brengen naar nul en het aantal werkgerelateerde ongevallen en ziektes fors te verminderen. Daarbij ligt de focus op twee sporen:

• Verbetering van de beschikbaarheid en kwaliteit van RI&E’s (risico-inventarisatie en -evaluatie)
• Vergroten van de werkbaarheid van arboregelgeving. Doel: verminderen van de regeldruk, bijvoorbeeld op het terrein van de RI&E en van gevaarlijke stoffen.

Wat vinden wij hiervan?

Wij onderschrijven het belang van goede arbeidsomstandigheden. Tegelijkertijd is het cruciaal dat regelgeving praktisch uitvoerbaar blijft voor ondernemers. Daarom ontwikkelen we op dit moment een nieuwe RI&E-tool die de toegankelijkheid en kwaliteit van de risico-inventarisatie verbetert en ondernemers helpt om aan hun verplichtingen te voldoen zonder onnodige administratieve lasten.

Arbeidsmarkt

De arbeidsmarktkrapte blijft een grote uitdaging. Ondernemers ervaren grote beperkingen door het aanhoudende personeelstekort. Hoewel de spanning op de arbeidsmarkt iets is afgenomen - het aantal openstaande vacatures en werkzoekenden ligt dichter bij elkaar dan in 2022 - blijft er sprake van een mismatch tussen vraag en aanbod.Door de vergrijzing groeit het structurele arbeidsaanbod nauwelijks meer, terwijl de vraag naar personeel aanhoudt. Dit dwingt werkgevers om te investeren in betere arbeidsvoorwaarden en arbeidsbesparende technologie. Toekomstige economische groei zal daardoor vooral moeten komen uit productiviteitsgroei.

Wat vinden wij hiervan?

We herkennen de uitdagingen op de arbeidsmarkt en ziet het belang van investeren in bij- en omscholing van medewerkers en zij-instromers. Ook het inzetten van nieuwe technologie en AI biedt kansen om de productiviteit te verhogen. Daarmee kan de sector de impact van de arbeidsmarktkrapte deels opvangen en toekomstbestendig blijven opereren.

Onderwijs

Het kabinet zet in op het verbeteren van taal, rekenen en burgerschapsvaardigheden, zodat meer jongeren goed voorbereid het vervolgonderwijs in gaan en succesvol hun diploma behalen. Vooral in het mbo wordt extra ingezet op begeleiding om studie-uitval te voorkomen. Daarnaast wordt in 2026 geïnvesteerd in betere informatie over studiekeuze, met als doel een betere match tussen talenten van jongeren en hun toekomst op de arbeidsmarkt.

Belangrijke onderwijsmaatregelen in 2026:

• Versterking van bbl-trajecten (beroepsbegeleidende leerweg), in samenwerking met bedrijfsleven en onderwijs.
• Uitvoering van het Stagepact: focus op voldoende stageplaatsen, aanpak van stagediscriminatie en eerlijke stagevergoedingen.
• Meer duale hbo-opleidingen, waarbij studenten werken én leren combineren.
• Inzet op Leven Lang Ontwikkelen (LLO): betere toegankelijkheid tot scholing en maatwerkopleidingen, ook voor werkenden en werkzoekenden.
• Het Regionaal Investeringsfonds ondersteunt publiek-private samenwerking tussen beroepsonderwijs, bedrijfsleven en overheden. Voor 2026 is €12 miljoen beschikbaar; vanaf 2028 wordt de regeling beëindigd.
• Beperking van het aantal internationale studenten in het hbo en wo; een groot deel van de bezuiniging is al in 2025 gerealiseerd.

Wat vinden wij hiervan?

• Wij onderschrijven het belang van sterke basisvaardigheden en goede loopbaanoriëntatie. Dit vergroot de kans dat jongeren hun opleiding succesvol afronden en een goede plek vinden op de arbeidsmarkt.
• We waarderen dat veel maatregelen - zoals het Stagepact, de versterking van de bbl en de inzet op LLO - in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven worden uitgevoerd.
• Een goede match tussen onderwijs en arbeidsmarkt is belangrijk. Maar een te eenzijdige focus op 'cruciale sectoren' zoals zorg en techniek brengt het risico met zich mee dat andere - eveneens belangrijke - sectoren, zoals de horeca, buiten beeld raken. Ook onze branche biedt uitstekende arbeidsmarktperspectieven. We zetten ons er actief voor in dat de horeca volwaardig wordt meegenomen in onderwijs- en arbeidsmarktbeleid.

Ondernemerschap

Economisch beeld 2025–2026

Voor 2025 wordt een economische groei van 1,6% verwacht; in 2026 zakt dit licht naar 1,4%. De inflatie daalt geleidelijk, maar blijft boven de 2% (3,2% in 2025 en 2,3% in 2026). Omdat de lonen harder stijgen dan de inflatie, neemt de gemiddelde koopkracht toe: +0,7% in 2025 en +1,3% in 2026. De economie koelt wel af, en de werkloosheid loopt in 2026 op naar 4,0%, al blijft dit historisch gezien laag.

Het ministerie van EZ zet in op een sterk ondernemingsklimaat, het terugdringen van onnodige regeldruk en voldoende ruimte voor bedrijvigheid en maakt werk van:

• Productiviteitsgroei, via een nieuwe productiviteitsagenda. Dit is nodig, omdat de arbeidsproductiviteit al twee jaar op rij is gedaald.
• Een concurrerende en innovatieve economie, met ruimte voor vernieuwing.
• Digitalisering, onder andere door het ondersteunen van mkb-bedrijven bij het digitaliseren van hun bedrijfsvoering.
• Toegang tot financiering, onder andere via de FinancieringsGids, Qredits en de regeling Borgstelling mkb-kredieten (BMKB).

Wat gaat het kabinet doen aan terugdringen regeldruk

Het kabinet zet het programma Minder Druk met Regels voort, dat onder het vorige kabinet werd gestart. In verschillende tranches worden onderwerpen onder de loep genomen en waar mogelijk vereenvoudigd of geschrapt. Het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR) krijgt een steviger mandaat om alle ministeries - ook bij Europese voorstellen - te wijzen op onnodige regeldruk.

Minister Karremans van Economische Zaken kondigde recent in een Kamerbrief aanvullende maatregelen aan, waaronder:

• Een minder vrijblijvende aanpak die vóór zomer 2026 moet leiden tot het schrappen of verminderen van de druk van 500 regels.
• Een taskforce regeldrukvermindering, waarin naast ambtenaren ook ondernemers en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven zitting hebben. Deze kijkt hoe achterliggende zorgen op een andere manier opgelost kunnen worden — met minder regeldruk..

Wat vinden wij van de regeldrukplannen?

Wij zijn positief over de ambitie van het kabinet om de regeldruk aan te pakken en vinden het goed dat ondernemers hierbij worden betrokken. Tegelijkertijd zijn we kritisch: eerdere regeldrukplannen hebben in de praktijk weinig tastbare resultaten opgeleverd voor horecaondernemers.

Een concreet en actueel voorbeeld van regeldruk is de bijschrijfplicht voor dagleidinggevenden, die zorgt voor onnodige administratie. Dankzij een motie in de Tweede Kamer is dit onderwerp door minister Karremans aangewezen als één van de vijf eerste prioriteiten. KHN wordt hierbij actief betrokken.

Wij zullen hem aan deze belofte houden. Aan ons zal het niet liggen: ons Regeldruk Actieplan Horeca ligt klaar, met praktische voorstellen voor het terugdringen van regeldruk uit de sector zelf. Op dit moment werken we zelfs samen met andere brancheorganisaties aan een breder Regeldruk Actieplan Gastvrijheidsindustrie, om ook namens de bredere keten van ondernemers in toerisme en recreatie met regeldrukoplossingen te komen.

Btw op logies

In de Miljoenennota wordt bevestigd dat er vooralsnog niets is veranderd aan de plannen om de btw op logies per 1 januari 2026 te verhogen van 9 naar 21%. Uit de begroting blijkt dat het kabinet verwacht dat deze maatregel 1,1 miljard euro voor de schatkist zal opleveren.

Wat vinden wij van de verhoging van de btw op logies

Wij vinden dat de verhoging van het btw-tarief op logies van 9% naar 21% moet worden teruggedraaid. Deze maatregel belast de sector onnodig zwaar, leidt tot vraaguitval en raakt niet alleen hotels, maar ook andere delen van de economie. Onderzoek toont bovendien aan dat de verwachte opbrengst fors wordt overschat, terwijl de schade voor werkgelegenheid en investeringen groot is. Gelukkig zijn er enkele lichtpuntjes op dit dossier. Deze lees hier: Motie btw op logies: stemming geeft vertrouwen.

Duurzaamheid en gezondheid

Energiebelasting

De energiebelasting wordt verlaagd voor industrie en grootverbruikers, maar het mkb – waaronder de horeca – profiteert hier niet van. Alleen een generieke korting van €100 miljoen is van toepassing, wat slechts beperkt doorwerkt. Dit leidt tot een scheve lastenverdeling, zeker gezien de fors gestegen energieprijzen van de afgelopen jaren.

Wat vinden wij

Wij pleiten voor gerichte lastenverlichting voor de horeca, aangezien onze sector door de stijgende energieprijzen van de afgelopen jaren al hard geraakt is.

Energiebesparingsplicht

Het kabinet wil de energiebesparingsplicht verbeteren en stelt extra middelen beschikbaar voor toezicht.

Wat vinden wij

Wij ondersteunen energiebesparing en helpen leden bij verduurzaming en de overstap van gas naar elektriciteit. Maar de registratieplicht die hiermee gepaard gaat, zorgt voor onnodige regeldruk en sluit onvoldoende aan bij de praktijk van horecaondernemers. Wij roepen het kabinet op meer te investeren in het helpen van ondernemers bij verduurzamen in plaats van geld uit te geven aan het toezicht op afvinklijstjes.

Netcongestie

Uit ons ledenonderzoek blijkt dat inmiddels 30% van de horecaondernemers wordt belemmerd door netcongestie. Hoewel het kabinet is gestart met een versnellingspakket om knelpunten op het stroomnet sneller aan te pakken, blijft echte verlichting vooralsnog uit. Door deze overbelasting lopen investeringen in groei en verduurzaming spaak. Het kabinet verwacht eind september de Kamer te informeren over de voortgang. Wel is duidelijk dat de Flex-e regeling, die flexibel stroomgebruik moet stimuleren, in elk geval drie jaar wordt voortgezet.

CO₂-rapportageplicht deels geschrapt

De verplichte rapportage van werkgebonden mobiliteit wordt afgeschaft voor bedrijven met minder dan 250 medewerkers.

Wat vinden wij?

We zijn blij dat deze regel voor een groot deel van de horeca van tafel is. Liefst zien we daarbij ook dat de maatregel geschrapt wordt voor bedrijven met meer dan 250 medewerkers. Wel blijven wij kritisch op de geplande eindheffing op fossiele personenauto’s, omdat de overstap naar elektrisch nog niet realistisch is vanwege het tekort aan laadinfrastructuur. Positief is dat de accijnskorting op benzine en diesel in 2026 behouden blijft.

Belasting op leidingwater omhoog

Het kabinet schaft het heffingsplafond van 300 kuub water voor de belasting op leidingwater (BOL) stapsgewijs af. In 2026 wordt het plafond verhoogd naar 55.000 m³, en vanaf 2027 vervalt het volledig. Voor horecabedrijven met een flink verbruik van leidingwater betekent dit een aanzienlijke extra kostenpost, zonder effectieve prikkels voor waterbesparing.

Wat vinden wij?

Dit drukt onevenredig zwaar op een sector die al te maken heeft met extreem hoge regeldruk, hoge kosten en lage marges, zonder realistische mogelijkheden om waterverbruik op grote schaal te verminderen zonder de kwaliteit van hun diensten in gevaar te brengen.

Preventie

Kindermarketing: wetgeving op komst

Om kinderen beter te beschermen tegen ongezonde voedingsmiddelen, werkt het ministerie van VWS aan wettelijke maatregelen tegen kindermarketing. Een wetsvoorstel wordt in 2026 verwacht.

Wat vinden wij?

Wij vinden het belangrijk dat kinderen gezond opgroeien, maar wetgeving tegen kindermarketing zorgt voor extra regeldruk en onevenredige lasten, terwijl de impact in de horeca beperkt is. De horeca is geen grote speler in kindermarketing en wordt onnodig geraakt door zulke regels. KHN pleit daarom voor praktische, sectorbrede zelfregulering, ondersteund door voorlichting en samenwerking, in plaats van wettelijke maatregelen.

Strengere regels alcoholverkoop

Omdat de naleving van de leeftijdsgrens bij alcoholverkoop is verslechterd, worden de regels en sancties vanaf 2026 verder aangescherpt. Voor horecabedrijven betekent dit strengere controles en hogere boetes bij overtredingen.

Wat vinden wij?

Wij ondersteunen het naleven van de leeftijdsgrens volledig en roepen ondernemers op om de ID-checks goed uit te voeren.

Biologische producten: ambitie vereist betrokkenheid horeca

Het kabinet zet in 2026 het Nationaal Actieplan Biologische Productie en Consumptie voort, met als doel dat in 2030 vijftien procent van het landbouwareaal biologisch wordt benut. Om de vraag te stimuleren worden onder andere een consumentencampagne gestart, ketenprogramma’s voor horeca en catering uitgevoerd, en wordt ingezet op promotie via onder meer de beurs Biofach.

Wat vinden wij?

Wij steunen de ambitie om biologische producten te laten groeien, maar benadrukken dat horecaondernemers nu al worden geconfronteerd met hogere prijzen, beperkte beschikbaarheid en margedruk bij biologische producten. Het is cruciaal dat de horeca actief wordt betrokken bij het actieplan. Alleen met goede ketensamenwerking en heldere voorlichting kan de vraag groeien én kunnen de lasten eerlijk verdeeld worden.

Veiligheid

In de Troonrede werd extra aandacht gevraagd voor de veiligheid in publieke ruimtes, zoals stations en uitgaansgebieden. Het kabinet investeert in lokale samenwerking, het vergroten van weerbaarheid en de aanpak van onveiligheidsgevoelens en criminaliteit. Daarnaast zijn ook de bestrijding van ondermijnende criminaliteit, cybercrime en digitale dreigingen benoemd als belangrijke beleidsspeerpunten.

Wat vinden wij?

Wij onderschrijven deze inzet en ondersteunen initiatieven die bijdragen aan een veilige omgeving voor gasten en medewerkers. In veel steden en dorpen is er gelukkig al een goede en intensieve samenwerking tussen lokale horeca, politie en gemeente om het uitgaansklimaat zo veilig mogelijk te maken. Als KHN ondersteunen we dat landelijk door het delen van beste practices en het ter beschikking stellen van hulpmiddelen zoals een modelsysteem voor collectieve horeca ontzeggingen.

En nu?

Na de presentatie van de Miljoenennota vinden deze week de Algemene Politieke Beschouwingen plaats, waarbij fractievoorzitters met demissionair premier Schoof debatteren over de begroting van het demissionaire kabinet. Dit zal de start vormen van de verkiezingscampagne. De verkiezingen komen dichterbij en politieke partijen strijden nu al met elkaar. In de komende weken volgen nog de Algemene Financiële Beschouwingen. De begrotingsbehandelingen van verschillende ministeries en de behandeling van het Belastingplan vinden na de verkiezingen plaats.

Omdat de coalitie die de Miljoenennota heeft ingediend net iets meer dan 20% van de zetels in de Tweede Kamer in handen heeft, is eigenlijk alles anders in de politieke verhoudingen.
De verkiezingen zullen daarom tot 29 oktober een hele grote rol spelen en het debat domineren. Na 29 oktober zullen we pas weten hoe de nieuwe politieke stemverhoudingen er uitzien en volgt er natuurlijk nog een formatieperiode. Dat betekent een hele hoop politieke onzekerheden totdat er nieuw kabinet zit, maar het biedt mogelijk ook kansen.

De komende periode zetten wij alles op alles om de belangen voor jou als horecaondernemer maximaal te behartigen. In juli deelden wij al onze input voor de verkiezingen. We pleiten voor blijvende regeldrukreductie, behoud van het lage btw-tarief op logies, ruimte voor arbeidsmarktflexibiliteit, ondersteuning bij verduurzaming, inzet op zelfregulering bij preventiebeleid en een evenwichtige benadering van het minimum(jeugd)loon. Met deze speerpunten roepen we op tot beleid dat ondernemers echt vooruithelpt en de brede maatschappelijke waarde van de horeca erkent.