Kamer ziet wetgeving steeds meer als instrument voor een gezonder Nederland

Nationaal Preventieakkoord

Staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) gaf aan nog steeds trots te zijn op het Preventieakkoord. 70 partijen hebben het akkoord ondertekend om overmatige alcoholconsumptie, roken en overgewicht terug te dringen. Tegelijkertijd weet hij dat de doelstellingen met de aangegeven acties niet worden gehaald. Er moet dus meer bij. Blokhuis heeft het RIVM gevraagd een scan te maken over welke stappen extra mogelijk zijn. De uitkomsten verwacht hij eind maart. In principe is het dan aan het volgende kabinet om hierop door te pakken, maar Blokhuis gaf ook aan dat als de Kamer het wil, hij zeker bereid is om al eerder met aanvullende maatregelen te komen.

Teveel fastfood in straatbeeld - Blokhuis onderzoekt mogelijkheden wetsvoorstel

De toename van het aantal fastfoodrestaurants moet stoppen. Dat schreven wethouders van de vier grote steden en de gemeente Ede afgelopen week in een brandbrief aan de staatssecretaris. De gemeenten willen voorkomen dat fastfoodrestaurants de gaten vullen als (horeca)panden door de coronacrisis vrijkomen. Daarom moeten er volgens de wethouders wettelijke instrumenten komen om nieuwe vestigingen te kunnen weren. Nu hebben gemeenten die mogelijkheid nog niet. Bijna alle partijen in de Tweede Kamer (behalve VVD en PVV) stelden hier vragen over aan Blokhuis en vinden dat hij hier stappen moet zetten. Blokhuis gaf aan zeker bereid te zijn om de wettelijke instrumenten te onderzoeken.

Weren van fastfoodketens

Ook zijn er moties over dit onderwerp ingediend. CDA en ChristenUnie willen dat het kabinet in kaart gaat brengen welke wettelijke en niet wettelijke instrumenten gemeenten nodig hebben om vestigingen van fastfoodketens te weren. Partij voor de Dieren, GroenLinks PvdA en 50PLUS gaan met hun motie een stap verder. Zij willen van het kabinet zo snel mogelijk een wetsvoorstel voor een wijziging van de Warenwet om het weren van fastfoodrestaurants door gemeenten mogelijk te maken. Blokhuis steunde beide moties. Wel hield hij een slag om de arm wat betreft de termijn en zegde hij niet toe dat een wetsvoorstel in 2021 al haalbaar is.

Op 9 februari jl. is er over de moties in de Tweede Kamer gestemd. De motie van CDA en ChristenUnie is verworpen. De motie van Partij voor de Dieren, GroenLinks PvdA en 50PLUS is ingetrokken en daar is een motie voor in de plaats gekomen over een gezonde voedselomgeving. Deze laatste motie is aangenomen.

Overheidsingrijpen: verdere beperkende maatregelen

Veel partijen in de Tweede Kamer vinden het Nationaal Preventie Akkoord te vrijblijvend en willen verdergaande beperkende maatregelen. Hierbij moet gedacht worden aan een verbod op kidsmarketing voor ongezonde producten, geen ongezonde producten bij de kassa's, opleggen van normen voor de hoeveelheid zout, verzadigd vet en suiker in levensmiddelen, een suikertaks, verlaging van btw op G&F. Alleen de VVD en PVV spraken zich uit tegen beperkende maatregelen. Langzaam komt er dus een meerderheid in de Tweede Kamer voor overheidsingrijpen op het gebied van gezonder eten, deze zien we ook terug in de verkiezingsprogramma's.

Blokhuis zei blij te zijn met de steun van de Kamer, maar wil de afspraken van het nationaal preventieakkoord niet te snel loslaten, bijvoorbeeld als het gaat om een suikertaks. Een motie van de linkse oppositiepartijen om de btw op groente en fruit te verlagen ontraadde de staatssecretaris. Niet uit onwil, zei hij, maar omdat het lastig uitvoerbaar is. Veel hangt af van het RIVM-advies dat in maart wordt verwacht. Als daaruit blijkt dat verregaandere maatregelen genomen moeten worden, dan wil Blokhuis die graag in gang zetten. De motie over een verlaging van de BTW op groente en fruit is tijdens de stemmingen aangehouden.

Rookvrije terrassen

De ChristenUnie (CU) vroeg Blokhuis verdere stappen te zetten als het gaat om het bevorderen van rookvrije terrassen. Als de horeca weer open mag en de terrassen weer vol stromen zou de CU deze graag rookvrij zien. Blokhuis begreep de oproep en is bereid om te kijken op welke manier we terrassen rookvrij kunnen maken. De staatssecretaris sprak steun uit voor horecaondernemers die zelf kiezen voor een (gedeeltelijk) rookvrij terras.

Inzet KHN

Duidelijk is dat gezondheid, preventie en leefstijl zeer belangrijke thema’s zijn voor een groot deel van de Kamer en dat veel partijen (op VVD en PVV na) daarbij een vergaande mate van overheidsingrijpen niet uit de weg gaan. Duidelijk is ook dat als de producenten en ondernemers niet uit zichzelf meedoen, de politiek dan zonder de industrie doorgaat. En waar politieke wil is, is wetgeving vaak de weg. Het moge duidelijk zijn dat KHN daar absoluut geen voorstander van is. KHN heeft zich gecommitteerd aan het NPA en blijft zich inzetten om horecaondernemers te stimuleren keuzes te maken die in lijn zijn met de gemaakte afspraken.

Overige ingediende moties

• Partij voor de Dieren, ChristenUnie, PvdA, 50Plus: verzoekt de regering op korte termijn met een voorstel te komen inclusief financiële middelen om het preventiebeleid de komende jaren op niveau te houden en waar nodig aan te vullen (oordeel Kamer). Deze motie is door de Kamer aangenomen.
• SP: constaterende dat bij 2 thema tafels van NPA de industrie met commerciële belangen aan tafel zat en daarmee een negatieve invloed had op de doelstellingen, verzoekt de regering bij verdere uitwerking van het Nationaal preventieakkoord de industrie niet te betrekken (alcohol/overgewicht) (ontraden). Deze motie is verworpen.
• Partij voor de Dieren verzoekt de regering, op korte termijn met een voorstel te komen voor een vorm van belasting op suiker (eerder aangehouden). Deze motie is opnieuw aangehouden.

De Tweede Kamer stemt dinsdag 9 februari over de ingediende moties.

Dit bericht is voor het laatst aangepast op 9 februari om 19 uur.