Mag ik vlogs, filmpjes en foto’s van gasten in mijn bedrijf delen via social media?

Mag je foto's die je in jouw zaak van je gasten hebt gemaakt zomaar delen via social media? Wat zijn de regels voor portretrecht? KHN geeft antwoord!

Stel: Je organiseert een feestje in je zaak en maakt daar leuke foto’s en filmpjes van. Of je krijgt leuke foto’s van je gasten doorgestuurd. Mag je deze beelden delen via jouw website of social media?

Portretrecht

Als een fotograaf iemand op de foto zet, komt het portretrecht toe aan de afgebeelde persoon en de auteursrechten in principe aan de fotograaf. Portretrecht is persoonlijk en kan alleen worden uitgeoefend door of namens de afgebeelde persoon. Het juridische begrip portret is breder dan in het dagelijkse spraakgebruik wordt gebruikt. Voor een portret is niet vereist dat de geportretteerde daarvoor heeft geposeerd: ook een foto die stiekem gemaakt is, kan een portret zijn.

Herkenbaarheid is wel een vereiste voor portretrecht, maar dat moet in dit geval breed worden uitgelegd. Het gaat niet alleen om de herkenbaarheid van het gezicht, maar bijvoorbeeld ook om een bepaalde typerende houding van die persoon.

In opdracht of niet?

Er wordt binnen het portretrecht onderscheid gemaakt tussen een portret dat in opdracht is gemaakt en een portret dat niet in opdracht is gemaakt. Wanneer een portret in opdracht is gemaakt, zegt dat niet automatisch dat er ook toestemming gegeven is voor publicatie. Het portretrecht beperkt het recht om het openbaar te mogen maken, daarvoor is toestemming vereist van de geportretteerde.

Een portret is niet in opdracht gemaakt bij bijvoorbeeld straat- of persfotografie. In zo’n geval kan de afgebeelde persoon zich alleen verzetten tegen publicatie voor zover die persoon een redelijk belang heeft om zich daar tegen te verzetten. Zonder verzet, mag het in principe vrij gepubliceerd worden. Meestal gaat het in het verzet om een belang in de privacysfeer.

Het is doorgaans toegestaan om zonder toestemming mensen op beeld te zetten in voor publiek toegankelijke ruimtes. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met de belangen van de gefotografeerden. Bij twijfel is het altijd beter om vooraf toch toestemming te vragen.

Bewakingscamera's

Het inzetten van bewakingscamera’s is toegestaan als dit noodzakelijk is.

AVG (de nieuwe privacywet)

De Algemene Verordening Gegevensverwerking heeft betrekking op het verwerken van persoonsgegevens. Foto’s van medewerkers of gasten zijn ook persoonsgegevens. Er moet dus worden bepaald wat het doel is om de foto’s te publiceren en er moet expliciete toestemming zijn van de persoon die op de foto staat. Heb je bijvoorbeeld een fotobibliotheek op jouw facebookpagina ter promotie van bepaalde evenementen? Geef dan aan de gasten aan: wij hebben een fotobibliotheek om onze evenementen onder de aandacht te brengen bij potentiële gasten. Wil je je foto’s hier tussen geplaatst zien, mail deze dan naar ons door. Voor medewerkers en smoelenboeken geldt dit ook.

Overtreden

Wanneer je zonder toestemming toch foto’s publiceert die de privacy van de betrokkene kunnen schaden, dan pleeg je inbreuk op het portretrecht. De betrokkene kan via de rechter verdere verspreiding verbieden en een vergoeding vragen voor de geleden schade. In de meeste gevallen zal de betrokkene kiezen voor een ‘goedkopere optie’ en een brief sturen met het verzoek om de inbreukmakende activiteiten te stoppen. Mocht je geen gehoor geven aan een dergelijke brief, dan kan er een voorlopige voorziening middels een kort geding worden afgedwongen, met daarbij vaak een dwangsom.

Met betrekking tot overtreding van de AVG-verplichtingen is het de Autoriteit Persoonsgegevens die controleren naar aanleiding van klachten van betrokkenen of op hun eigen initiatief (bij vermoeden van overtreding). Zij kunnen corrigerende maatregelen nemen, als een waarschuwing of het opleggen van een boete.