De gemeente Utrecht houdt actief toezicht op de horecasector. Dit gebeurt op basis van landelijke wetgeving zoals de Omgevingswet en de Alcoholwet, aangevuld met lokale beleidskaders zoals de Handhavingsstrategie Horeca en de Uitvoerings- en handhavingsstrategie 2024–2027.

Deze strategieën zijn gericht op het waarborgen van leefbaarheid, veiligheid en gezondheid in de stad, én op het bieden van duidelijkheid aan ondernemers over de geldende regels en het toezicht daarop.

In deze reeks artikelen belichten we telkens een specifiek thema waarop de gemeente handhaaft binnen de horeca, zoals geluidsoverlast, vergunningen, brandveiligheid, alcoholverstrekking, sluitingstijden en ondermijning. Elk artikel biedt inzicht in de regels, de reden van toezicht, en wat dit betekent voor horecaondernemers in de praktijk.

Horeca starten in Utrecht: welke vergunningen heb je nodig?
Wil je een horecazaak starten, overnemen of uitbreiden in Utrecht? Dan heb je vaak meerdere vergunningen nodig. Denk aan een horecavergunning, alcoholvergunning of omgevingsvergunning. In dit artikel lees je stap voor stap wat je moet regelen, waar je dat doet, welke documenten je nodig hebt én wat de Bibob-toets inhoudt. Zo weet je precies wat je kunt verwachten.

Stappenplan horeca-aanvragen in Utrecht

Stap 1: Controleer het omgevingsplan

  • Ga naar het Omgevingsloket en gebruik "Regels op de kaart".

https://omgevingswet.overheid.nl/regels-op-de-kaart/

  • Controleer of jouw plannen passen binnen het bestemmingsplan.
  • Past het niet? Vraag dan een omgevingsvergunning voor afwijking aan.

Voorbeeld: Je wilt een lunchroom openen in een voormalig winkelpand in Lombok. Via het Omgevingsloket zie je dat lichte horeca is toegestaan. Je hebt dus geen afwijking op de omgevingsvergunning nodig, maar wel een horecavergunning.

Stap 2: Bepaal welke vergunningen je nodig hebt
Afhankelijk van je plannen heb je één of meerdere van de volgende vergunningen nodig:

  • Horecavergunning
    Verplicht bij het starten, overnemen of wijzigen van een horecabedrijf. Hierin staan onder andere de exploitant, locatie, openingstijden en eventuele terrasgegevens.
  • Alcoholvergunning (Alcoholwetvergunning)
    Verplicht als je alcohol wilt schenken of verkopen. Alleen mogelijk met leidinggevenden die beschikken over een bewijs van sociale hygiëne.
    Let op: Leidinggevenden moeten minimaal 21 jaar oud zijn en ingeschreven staan in het Register Sociale Hygiëne.
  • Terrasvergunning
    Nodig als je een terras wilt plaatsen op gemeentegrond of een bestaand terras wilt wijzigen. Onderdeel van de horecavergunning.
  • Omgevingsvergunning
    Vereist bij bouw- of verbouwwerkzaamheden, of als je plannen afwijken van het omgevingsplan.
  • Evenementenvergunning
    Verplicht bij het organiseren van een evenement op of aan de openbare ruimte. Voor kleine evenementen kan soms een melding volstaan.
  • Tapontheffing
    Tijdelijke ontheffing voor het schenken van zwakalcoholhoudende drank bij een evenement zonder alcoholvergunning.
  • Geluidsontheffing
    Vereist bij tijdelijke geluidsproductie boven de norm, zoals bij livemuziek of feesten. Horeca mag vier keer per jaar een ‘vermaakje’ organiseren, mits binnen de regels van het Ontwikkelingskader Horeca.

Tip: het aanvragen van meerdere vergunningen in één aanvraag scheelt in de kosten. Hierdoor kan het proces wel langer duren aangezien de gemeente Utrecht pas akkoord geeft als elke onderdeel is positief is beoordeeld.

Stap 3: Verzamel de benodigde documenten
Altijd nodig:

  • Beschrijving van de activiteit en toelichting op gebruik
    Geef aan wat voor soort horeca je wilt exploiteren (bijv. restaurant, café, lunchroom), inclusief openingstijden, doelgroep, eventuele nevenactiviteiten en hoe de ruimte wordt gebruikt. Raadpleeg het Ontwikkelingskader Horeca Utrecht (OHU)
    (https://omgevingsvisie.utrecht...) voor de juiste horecacategorie.
  • Locatiegegevens
  • Situatietekening (let op verplichte schaalvoering)
  • Bibob-vragenlijst

Soms nodig:

Document

Wanneer nodig

Bouwtekeningen

Als je gaat (ver)bouwen of constructieve aanpassingen doet, zoals het plaatsen van een keuken, bar of extra toiletten. Ook nodig bij gevelwijzigingen of uitbreiding van het pand.

Akoestisch rapport

Bij het afspelen van versterkte muziek, livemuziek of het gebruik van een terras in een woonomgeving. Hiermee toon je aan dat je voldoet aan de geluidsnormen.

Milieurapport

Bij gebruik van installaties zoals vetafscheiders, afzuiginstallaties of koelinstallaties. Ook vereist bij lozing op het riool of gebruik van chemische reinigingsmiddelen.

Brandveiligheidsplan

Als je open vuur gebruikt (zoals gasbranders of kaarsen), of als je meer dan 50 personen tegelijk ontvangt. Denk aan vluchtroutes, blusmiddelen en noodverlichting.

Bewijs sociale hygiëne

Verplicht voor alle leidinggevenden bij alcoholverkoop. Zij moeten geregistreerd staan in het Register Sociale Hygiëne.

Stap 4: Dien je aanvraag digitaal in

Gebruik de onderstaande links om je aanvraag in te dienen:

Behandeltermijn: Houd rekening met een doorlooptijd van 8 tot 14 weken, afhankelijk van de complexiteit van je aanvraag en of er een Bibob-onderzoek nodig is.

Stap 5: Beoordeling en Bibob-onderzoek
De Wet Bibob helpt gemeenten om te voorkomen dat vergunningen worden misbruikt voor criminele activiteiten, zoals witwassen of drugshandel. Bij een horeca-aanvraag moet je een Bibob-vragenlijst invullen. De gemeente beoordeelt onder andere:

  • Wie de eigenaar en leidinggevenden zijn
  • Hoe de onderneming wordt gefinancierd
  • Of er zakelijke partners betrokken zijn

Bij een verhoogd risico kan de vergunning worden geweigerd.

5 Tips voor een succesvolle Bibob-aanvraag

  1. Zorg voor een heldere en controleerbare financiering
  2. Werk samen met betrouwbare partners
  3. Vul de vragenlijst volledig en eerlijk in
  4. Houd je bedrijfsstructuur overzichtelijk
  5. Wees voorbereid op aanvullende vragen

Let op: leges bij vergunningaanvragen
Aan het aanvragen van horecavergunningen zijn kosten verbonden. Deze zogenoemde leges worden in rekening gebracht voor het in behandeling nemen van je aanvraag. De hoogte van de leges verschilt per type vergunning en kan oplopen van enkele honderden tot duizenden euro’s, afhankelijk van de aard en omvang van de aanvraag.

In de bijlage bij dit artikel vind je een beknopt overzicht van de legestarieven die specifiek van toepassing zijn op horecaondernemers in de gemeente Utrecht: Legestarieven horeca-vergunningen Utrecht 2025. Houd hier rekening mee bij het plannen van je aanvraag en budget.

Hulp nodig bij je aanvraag?
Het vergunningstraject voor horeca in Utrecht kan complex zijn, mede doordat landelijke wet- en regelgeving wordt aangevuld met lokaal beleid van de gemeente. Daarom is het verstandig om je plannen vooraf te bespreken met iemand die goed op de hoogte is van de lokale situatie.

Jan Inge Zoutman, regiomanager van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) binnen de gemeente Utrecht, ondersteunt horecaondernemers bij het aanvragen van vergunningen en denkt graag met je mee over een goede voorbereiding. Mocht je problemen ervaren in jouw lopende aanvraag proces, neem gerust contact met de regiomanager op wellicht kan hij jouw helpen de aanvraag tot een goed einde te brengen.

Je kunt hem rechtstreeks bereiken via: e-mail ji.zoutman@khn.nl of via telefoonnummer 06 51 77 44 20.

Heb je een vraag?

We zijn ma t/m vr van 8.30 tot 17.00 uur telefonisch bereikbaar op 0348 48 94 89. Je kunt ook mailen naar info@khn.nl of je vraag stellen via het contactformulier.

Liever uitgebreider en persoonlijk advies? Maak dan een afspraak voor een online adviesgesprek via dit formulier.

Contactgegevens
Algemene Voorwaarden Copyright Disclaimer Privacyverklaring Cookies
© Copyright 2025, Koninklijke Horeca Nederland