Praten over het bedrijf op verjaardagen, hetzelfde doel voor ogen hebben, elkaar nauwelijks buiten werktijd zien én elkaar door en door kennen. Het familiebedrijf brengt voordelen en nadelen met zich mee. Dochter Liset (33) vader Hans Bom (61) van Hotel de Sterrenberg op de Veluwe weten er alles van.
Hans Bom begon 32 jaar geleden samen met zijn vrouw Petra Hotel de Sterrenberg op de Veluwe. Hij het directeurschap en zij de receptie en administratie. Het was nooit de opzet dat de kinderen in zouden stappen, maar toch deed Liset het eerst en volgde haar broer Jasper vrij snel. Nu runnen de kinderen het hotel en werken de ouders mee.
Liset: “Na de Hogere Hotelschool werkte ik eerst drie jaar buiten de Sterrenberg. Het was te makkelijk om bij mijn ouders te beginnen en ik wilde op mijn eigen benen staan. Ik wilde aangenomen worden om wie ik ben en wat ik kan, niet omdat ik toevallig de dochter van de eigenaren was. Tot ik mijn baan niet meer leuk vond en op zoek ging naar iets anders. Ik zocht naar een Sterrenberg dat niet de Sterrenberg was. Niet te groot, een goede ligging. Mijn toenmalige vriend zei op een bepaald moment ‘wat doe je nou raar, ga gewoon bij je vader werken.’ Ik belde mijn baas op, waar ik toevallig de week daarvoor mee bij de Sterrenberg had geluncht en hij zei ‘ik weet het al, je gaat naar je vader en ik kan niks doen om je te laten blijven.’ Achteraf was dit het enige wat ik echt leuk vond, maar ik had zo’n sterke drang om zelfstandig te zijn dat ik het geen eerlijke kans gaf.”
Toch was Hans verbaasd dat zijn dochter voor de hotelschool koos. “Liset wilde weinig van ons hotel weten, ook al vond ze de horeca best leuk en werkte ze in een koffiebar. Pas vanaf de hotelschool draaide ze af en toe en dagje mee. Mijn zoon Jasper ging eerst de muziek in en had een eigen bedrijf, het hotel kon hem gestolen worden. Logisch ook wel, want de kinderen woonden vroeger min of meer in de Sterrenberg. Ik wilde ze geen kroonprins en kroonprinses van het bedrijf maken. Het is een zwaar vak, vind ik, en in die 32 jaar betaalden mijn vrouw en ik wel een rekeningetje. Dat wilde ik Liset en Jasper niet aandoen. We waren altijd zo intensief bezig met het bedrijf, daar boeten je sociale contacten wel bij in. Nu gaat het beter, juist omdat we het met z’n vieren doen.”
Een groot voordeel van samen een familiebedrijf runnen is voor Liset de eerlijkheid. “Niemand is bang om een mening te uiten. De zorg dat er een conflict ontstaat met ontslag is er niet. Je kan daardoor heel eerlijk zijn tegen elkaar, want je weet dat de liefde voor elkaar onvoorwaardelijk is. Je kent elkaar door en door. Het is dus ook makkelijker om te denken ‘hij of zij is nou eenmaal zo’. En daarnaast is het gewoon heel gezellig. Ik vind ons zo’n leuk gezin en we zijn hecht. Het is leuk om altijd met elkaar verbonden te zijn.” Voormalig directeur en vader Hans vindt het mooi om te zien dat iedereen zo’n eigen karakter, maar ook kennis en kunde heeft. “Jasper is een ontzettende techneut en een nerd op een goede manier. De dingen die hij allemaal regelt, dat is geweldig. Hij legde pas nog een heel wifinetwerk aan. En Liset is zo goed met cijfers en echt de PR-dame, terwijl we dachten dat ze dat nooit was. Ze is op een enorm goede manier betrokken bij het team, van opleidingsbudget tot de toekomstplannen van de medewerkers.”
Hans herinnert zich dat het in het begin ook best af en toe botsen was tussen hem en Liset. “Ik deed 30 jaar iets op een bepaalde manier, dat raak je zo gewend. Soms klim ik nog eventjes op de directeursstoel om een antwoord te geven als het personeel een vraag heeft, maar eigenlijk moet ik dan zeggen dat Liset er morgen weer is. Dat moet je samen uitzoeken, maar dat hoort erbij.” Ook Liset ziet dat zo. “Een beetje wrijving is niet erg, dan voer je een ingewikkeld gesprek om uit te zoeken hoe we het gaan doen.”
Of het op verjaardagen over het bedrijf gaat? Vader en dochter schieten meteen in de lach en er volgt een volmondig ja. “Het gaat per ongeluk al snel over het werk. Zeker als we met elkaar op vakantie zijn”, bevestigt Liset. “Logisch, want als je allemaal een andere baan hebt, dan vertel je natuurlijk ook over een situatie of een collega. Alleen is het voor onze aanhang net even anders. We hebben daarom ook een code dat we meteen naar elkaar roepen ‘niet over werk niet over werk’. Maar weet je wat het is? Je bent ook ondernemer en dat stopt nooit. Voor Jasper en mij is het wel anders dan het voor onze ouders was, want wij werken niet met een partner samen. Dan deel je het leven anders in. Het hotel stopt nooit. Er is altijd iets te doen of op te pakken. Het nadeel is soms ook dat je al continue bij elkaar bent. Je stapt dan niet 40 minuten in de auto voor koffie op zondagmiddag als je elkaar de dag ervoor nog zag, maar dat proberen we beter te doen.” Vanmorgen stuurde de partner van Liset nog een datumprikker uit om samen iets leuks te doen. Hans: “Liset heeft zo’n sympathieke vriend en hij tuigt dat dan op. Hij is heel goed in het plannen van plezier maken. Zelfs de verjaardagen en Sinterklaas sloegen we over. We schreven gedichten voor het personeel en niet voor elkaar. Het is niet ernstig dat we geen verjaardagscultuur hebben, maar wel een beetje raar.”
Als familie samen ondernemen heeft als groot pluspunt dat je ook de klappen samen opvangt. “Ik weet nog goed dat Rutte in coronatijd bij de persconferentie om acht uur zie dat alles dicht moest. Dat was janken. Je bent 28 jaar bezig en het voelde als einde oefening. We waren heel emotioneel, maar hadden veel steun aan elkaar. Als familie waren we huisbewaarder van het hotel. De kleine van Liset was net één jaar en we hadden het zwembad voor onszelf”, vertelt Hans. “Het was geen leuke tijd, maar toch een leuke tijd”, knikt Liset. “En dan zet je als gezin je schouders eronder. Ben je in je eentje, dan is het een zware last om als enige eindverantwoordelijk voor 60 man personeel te zijn. Wij leunden op elkaar.”