Bescherm je gehoor!

Muziek in het café of in de discotheek is onontbeerlijk. Muziek is meer dan alleen geluid: het zorgt voor sfeer en gezelligheid. In deze sector worden medewerkers bloot gesteld aan geluid, soms zo hard dat het schadelijk kan zijn voor het gehoor.

Het oor (ons gehoor) wordt dagelijks blootgesteld aan geluid. Of dit geluid schade veroorzaakt, is afhankelijk van de hoeveelheid geluid (het geluidsniveau) en de duur van het geluid. Voor een werkdag van 8 uur ligt de grens bij 80 decibel (dB) aan gemiddeld geluid, we spreken dan over een veilige dagdosis. Is het geluid op je werkplek harder - en dat is het al snel - dan praten we over geluidsniveaus die schadelijk kunnen zijn voor het gehoor. Zo ligt bijvoorbeeld het niveau van een live optreden van een popband al snel tussen de 100 en 103 dB.

Om je een indicatie te geven over verschillende geluidsniveaus, volgen hier een aantal voorbeelden:

Schade aan het gehoor

Schade voorkomen
Het geluidsniveau kan binnen cafés en discotheken al snel stijgen en loop je kans op een vorm van gehoorschade, ook al werk je maar een paar uur per week. Dit is één van de redenen dat jouw werkgever maatregelen moet nemen om de blootstelling zo laag mogelijk te maken om gehoorbeschadiging te voorkomen.

Schadelijk geluid
We gaan ervan uit dat als je gedurende acht uur per dag wordt blootgesteld aan geluid van gemiddeld 80 dB, dit geen negatieve gevolgen zal hebben voor je gehoor. Boven deze 80 dB neemt het risico op gehoorschade snel toe. Wanneer het geluidsniveau met drie decibel toeneemt, dan betekent dit een verdubbeling van de geluidsdruk. Dit betekent helaas ook dat als de geluidsdruk verdubbelt de veilige blootstellingsduur halveert. Bij 83 dB kun je dus nog maar vier uur werken zonder risico voor je gehoor. Bij 86 dB is dit hooguit nog twee uur en bij 89 dB één uur. Bij een discotheek of cafés met een geluidsniveau van 103 dB bedraagt dit nog maar enkele minuten (als je tenminste geen gehoorbescherming gebruikt). Een verschil van drie dB is voor het gehoor niet waar te nemen. Een verdubbeling van de geluidssterkte ervaar je pas als het geluid ongeveer tien decibel harder is. Dat is de reden waarom de meeste mensen de schadelijkheid van te hard geluid onderschatten.

Muziekgeluid
Geluid heeft in de horeca ook een sfeerbepalende waarde. Wanneer het geluidsniveau van bijvoorbeeld een live optreden gemiddeld 80 dB zou bedragen, zou het publiek weg blijven. Gewoon om de simpele reden dat het geluid van de band niet boven het geluid van het publiek in de zaal uit zal komen. Pas rond de 100 dB begint het ergens op te lijken en krijgt het publiek waar het voor komt. Bij deze geluidssterkte is muziek echter veel schadelijker dan bij 80 dB.

Gehoorschade voorkomen
Een werkgever moet maatregelen nemen om te voorkomen dat je blijvende gehoorbeschadiging oploopt. De meest effectieve en ook de meest voor de hand liggende oplossing is om het geluid op de werkplek te verminderen tot 80 dB. Dit is echter niet altijd een oplossing. De afgelopen jaren zijn er technieken ontwikkeld om het geluid te concentreren op het publiek. Zo kan bijvoorbeeld een bar opgesteld worden op een plek waar het relatief “rustig” is en kan je met een goede planning van de werkroosters de blootstellingsduur van de individuele werknemer beperken. Verder kunnen we een bovengrens voor geluid afspreken. Want laten we eerlijk zijn: 103 dB als gemiddeld is hard genoeg.

Maar we moeten ook reëel zijn: ondanks maatregelen kun je tijdens het werk risico lopen op gehoorbeschadiging. Daarom is het nodig dat je werkgever, naast het verminderen van geluid op de werkvloer, ook op andere manieren zorgt dat je zoveel mogelijk wordt beschermd. Zo is hij wettelijk verplicht om je gehoorbeschermers te verstrekken. Bovendien kun je op zijn kosten regelmatig je gehoor laten controleren.

Wat moet je doen om schade te voorkomen?

1. Bescherm je oren
Werknemers die werken in een omgeving waar het geluidsniveau hoger is dan 80 dB, moeten van hun werkgever gehoorbeschermers aangeboden krijgen die voldoende bescherming bieden. Dat gebeurt altijd in onderling overleg. Verder moet je werkgever je (laten) voorlichten over de risico’s van schadelijk geluid en over het gebruik van gehoorbescherming. Vanaf 85 dB ben je zelf wettelijk verplicht om je gehoorbeschermers te gebruiken.

2. Laat je gehoor regelmatig controleren
Als je werkt in een lawaaiige omgeving, dan is het verstandig om je gehoor regelmatig te laten controleren. Je werkgever is verplicht om je in de gelegenheid te stellen op zijn kosten een dergelijk gehooronderzoek te laten uitvoeren.

3. Spreek je werkgever er op aan
Zoals eerder genoemd moet je werkgever, maatregelen nemen tegen de risico’s van schadelijk geluid op het werk. Mocht dit nog niet zijn gebeurd, spreek hem daar dan op aan. Het niet nakomen van de wettelijke verplichtingen kan zowel voor je werkgever als voor jou gevolgen hebben.

4. Ken je plichten en verantwoordelijkheden
Neem ook je eigen verantwoordelijkheid en houd je aan de maatregelen die je werkgever heeft genomen. Gebruik daadwerkelijk je gehoorbeschermers tijdens je werk. Doe je dit niet, dan loop je kans op een boete van de Arbeidsinspectie.

Misverstanden over gehoorbeschermers
Sommige werknemers denken dat ze de gasten niet meer goed kunnen verstaan als ze gehoorbeschermers gebruiken. Het tegendeel is waar. Gehoorbeschermers dempen niet alleen het geluid van de mensen die tegen je praten, maar ook de muziek. Maar het onderlinge verschil blijft gelijk. Dus als je zonder gehoorbeschermers de gasten kunt verstaan, lukt dat ook met gehoorbeschermers. Beter zelfs, omdat je gehoor niet meer wordt overbelast.