Collectief ontslag om bedrijfseconomische redenen, hoe zit dat?

Wanneer moet ik een melding collectief ontslag doen?

Je doet een melding collectief ontslag wanneer je van plan bent om vanwege bedrijfseconomische redenen de arbeidsovereenkomst van minimaal twintig werknemers, die werkzaam zijn binnen één werkgebied, binnen drie maanden te beëindigen.

Wat is een werkgebied?

Een werkgebied is een geografisch gebied van één of meer provincies. Nederland is voor de melding collectief ontslag opgedeeld in zes werkgebieden: (1) Friesland, Groningen en Drenthe, (2) Overijssel en Gelderland, (3) Noord-Brabant en Limburg, (4) Zuid-Holland en Zeeland, (5) Flevoland en Utrecht en (6) Noord-Holland. Een werknemer wordt meegeteld in het werkgebied waar hij zijn werk verricht. Gaat het om meerdere werkgebieden waarin de werknemer werkt, dan wordt gekeken naar de standplaats.

Tellen alleen bedrijfseconomische ontslagen mee?

Ja, een melding is alleen nodig voor ontslagen om bedrijfseconomische redenen. Ontslag omdat het financieel niet goed gaat, omdat er minder werk is of vanwege een bedrijfssluiting zijn allemaal ontslagen om bedrijfseconomische redenen. Lees ook Ontslag om bedrijfseconomische redenen: een stappenplan. Andere ontslagen, zoals bijvoorbeeld ontslag op staande voet, ontslag na 2 jaar ziekte, een proeftijdontslag of het laten aflopen van een bepaalde tijdscontract, tellen niet mee.

Welke arbeidsovereenkomsten tellen mee?

De melding collectief ontslag ziet alleen op het beëindigen van arbeidsovereenkomsten met de werknemers waar je zelf als werkgever een arbeidsovereenkomst mee hebt gesloten. Een uitzondering hierop is de ingeleende payrollwerknemer. Die heeft een arbeidsovereenkomst met het payrollbedrijf, maar telt voor de melding wel mee bij jouw bedrijf waar hij werkt.

Maakt het uit op welke manier de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd?

Nee, het maakt voor de melding niet uit op welke manier het ontslag vorm wordt gegeven. Of het nu gaat om ontslag met wederzijds goedvinden (vaak door middel van een vaststellingsovereenkomst), instemming van de werknemer met de opzegging, het aanvragen van een ontslagvergunning via het UWV of ontbinding via de rechter: al deze ontslagen tellen mee, zolang het gaat om ontslagen vanwege bedrijfseconomische redenen.

Waar meld ik het collectief ontslag?

Je meldt het collectief ontslag bij het UWV en bij de vakbonden die betrokken zijn bij jouw bedrijf. Een collectief ontslag meld je bij de vakbonden door deze (schriftelijk) uit te nodigen voor overleg. Tegelijkertijd meld je het collectief ontslag bij het UWV. Het UWV heeft hiervoor een digitaal formulier ‘Melden voornemen tot collectief ontslag’. De vakbond stuur je een kopie van de melding aan het UWV en het UWV ontvangt van jou een kopie van de melding aan de vakbonden.

Wanneer ben ik op tijd met de melding?

De reden van de wettelijke plicht om collectief ontslag te melden, is om overleg met de vakbonden mogelijk te maken. Dat overleg ziet op het voorkomen of verminderen van ontslagen, herplaatsen en het verzachten van de gevolgen van het ontslag. De melding moet daarom op tijd worden gedaan, zodat de vakbonden echt nog invloed kunnen hebben op de definitieve beslissing. Tijdig is dus dat de melding moet worden gedaan nadat de beslissing is genomen die tot collectief ontslag kan leiden, maar voordat de plannen definitief zijn. De melding is dus niet tijdig als de plannen al definitief zijn of al worden uitgevoerd voordat deze aan de vakbonden worden voorgelegd.

Welke vakbonden moet ik raadplegen?

De melding moet bij de betrokken vakbonden’’ worden gedaan. Dat gaat bijvoorbeeld om vakbonden die leden hebben onder de werknemers. Maar wat nu als je niet de informatie hebt over het lidmaatschap van jouw werknemers van een vakbond?

De melding stuur je dan aan alle bij jou bekende vakbonden. Je wordt verondersteld bekend te zijn met een vakbond als die jou in het verleden een brief hebben gestuurd met daarin het verzoek dat zij een melding collectief ontslag willen ontvangen. Vakbonden die de belangen van jouw werknemers in het verleden hebben behartigd in een arbeidsgeschil, stuur je ook een melding.

Zijn er geen vakbonden bekend? Navraag bij de vakbonden of leden van de ondernemingsraad kan dan uitkomst bieden. Levert dat ook niets op? Stuur de melding dan naar de vakbonden die betrokken zijn bij de horeca-cao; FNV Horeca en CNV Vakmensen.

Wanneer heb ik aan mijn meldingsplicht richting de vakbonden voldaan?

De melding aan de vakbonden is eigenlijk een uitnodiging tot overleg. Reageert de vakbond niet op de uitnodiging, dan is het overleg niet langer verplicht. Er moet dan wel twee weken zitten tussen de schriftelijke uitnodiging en de voorgestelde datum van overleg. De verplichting tot overleg houdt niet in dat je ook overeenstemming met de vakbonden moet bereiken voordat je tot ontslag over kunt gaan. Overigens, in de praktijk zien de vakbonden bij kleinere reorganisaties vaak af van hun recht om te worden geraadpleegd en gaan zij niet in op de uitnodiging tot overleg. In dat geval heb je voldoende gedaan en mag je ervanuit gaan dat je aan je meldingsplicht aan de vakbonden hebt voldaan.

Welke gegevens neem ik op in de melding?

De volgende gegevens neem je op in de meldingen aan UWV en de vakbonden:

• De redenen voor collectief ontslag (bijvoorbeeld een slechter wordende financiële situatie met onderbouwing door middel van cijfers of andere bedrijfsgegevens).
• Het aantal werknemers dat je van plan bent te ontslaan, met een overzicht van de functie, de leeftijd en het geslacht van deze werknemers.
• Het aantal werknemers dat je in dienst hebt.
• De datum waarop de arbeidsovereenkomsten zullen eindigen.
• De methode waarmee je de werknemers selecteert voor ontslag (vaak: de afspiegelingsmethode).
• De wijze waarop je de ontslagvergoeding bepaalt (denk hierbij aan de wettelijke transitievergoeding).
• De route voor het beëindigen van de arbeidsovereenkomsten (ontslag met wederzijds goedvinden, ontslagaanvraag bij UWV, ontbinding via de kantonrechter).

Daarnaast neem je in de melding aan het UWV informatie op over de ondernemingsraad: je vermeldt of er een ondernemingsraad is, wanneer de ondernemingsraad is geraadpleegd en wat de uitkomst van de raadpleging is.

Let op: een onvolledige melding is juridisch gezien geen melding! Pas nadat UWV schriftelijk heeft bevestigd dat jouw melding compleet is, heb je een melding collectief ontslag gedaan.

Wanneer kan ik een ontslagaanvraag indienen?

Na de bevestiging van de ontvangst van de (complete) melding door UWV, kun je de ontslagaanvragen voor de betrokken werknemers indienen, ook als je nog wilt onderhandelen over een beëindigingsovereenkomst. Je voorkomt hiermee een mogelijk beroep op het opzegverbod wegens ziekte als de werknemer zich ziek meldt tijdens de onderhandelingen over een beëindigingsovereenkomst.

Hoe zit het met de ondernemingsraad?

De ondernemingsraad heeft een adviesrecht bij reorganisaties. De ondernemingsraad wordt als geraadpleegd beschouwd nadat zij advies heeft uitgebracht of als zij afziet van advies. In de melding bij UWV vermeld je het verloop en de uitkomst van het adviestraject. Als je geen ondernemingsraad hebt, dan meld je dat.

Is er een wachttijd?

Ja, je mag de arbeidsovereenkomst pas beëindigen nadat een maand is verstreken na de melding. Met ‘beëindigen’ wordt bedoeld dat je pas na een maand mag opzeggen of de beëindigingsovereenkomst mag tekenen. De maand wachttijd geldt niet bij een positieve verklaring van de vakbonden.

Welke sancties zijn er?

Op het niet naleven van de regels van de WMCO staat een zware sanctie. Is er ten onrechte geen melding gedaan bij het UWV en de vakbonden of is de ondernemingsraad niet geraadpleegd of de wachttijd niet in acht genomen, dan kan de werknemer de kantonrechter verzoeken het ontslag te vernietigen. In dat geval moeten de lonen van de al ontslagen medewerkers worden doorbetaald, ook over de tijd dat zij niet hebben gewerkt. In plaats van vernietiging van het ontslag kan de werknemer de rechter ook om een financiële vergoeding (billijke vergoeding) vragen.

Meer weten? Hulp nodig?

Wil je meer weten over de melding collectief ontslag of heb je ondersteuning nodig bij een reorganisatie of ontslagaanvraag? Neem voor vragen of meer informatie contact op met KHN Advies, door te bellen naar 0348 48 94 89 of per mail info@khn.nl